بخش تحقیقات غلات

                                                              

             دكتر توحید نجفی میرك                                              دكتر حبیب اله قزوینی

    (دكتري ژنتيك و اصلاح نباتات، بيومتري)                                    (دكتري اصلاح نباتات)
                 رئیس بخش                                                                معاون بخش

     

    تحقیقات غلات در ایران از سال 1309 شمسى با اقداماتى در زمینه جمع آورى توده هاى بومى گندم از نقاط مختلف کشور و مطالعه آنها در کرج آغاز گرديد. از سال 1315 برنامه هاى اصلاح بذر غلات بر پایه صحیح ترى استوار گرديد و مطالعاتى که بر روى 5100 لینه خالص گندم و جو در مدرسه عالى فلاحت کرج انجام گرفته بود، منتج به پیدایش ارقام گندم شاه پسند، عطائى و نیز جو کالیفرنیايي گرديد. كاشت گندم شاه پسند به دليل پر محصول بودن و داشتن صفات مطلوب زراعي ابتدا در منطقه ساوجبلاغ و سپس در ساير نقاط معتدله سردسير فلات مركزي توسعه يافت. در ادامه مطالعات مذكور رقم گندم موسوم به "4820 " كه براي كشت در منطقه گرگان و مازندران مناسب بود، از بين گندم هاي دريافتي از مناطق شمالي آفريقا انتخاب گرديد.

    از سال 1327 با جدا شدن دانشکده کشاورزى کرج از وزارت کشاورزى مطالعات مربوط به جمع آورى و آزمایش توده هاى بومى گندم و جو در بنگاه اصلاح نباتات کرج متمرکز گرديد و به تدریج و بخصوص پس از شروع همکارى هاى مشترك با سازمان خواربار و کشاورزى جهانى (فائو) این فعالیت ها گسترش یافت.
    همكاري هاي علمي-فني وزارت كشاورزي با فائو در زمينه اصلاح بذر غلات از سال 1331 آغاز و تا سال 1347 ادامه يافت. كوشش هاي آقاي دكتر كوكوك اولين كارشناس فائو از سال 1331 تا 1333 در زمينه جمع آوري و تهيه كلكسيوني شامل 441 نمونه گندم و 105 نمونه جو و تهيه نقشه پراكنش جغرافيايي گونه هاي غلات در ايران بسيار ارزنده بود. آقاي دكتر مودرا از سال 1333 تا 1347 به عنوان كارشناس اصلاح بذر غلات و مدير طرح مشترك اصلاح بذر گندم و جو بين وزارت كشاورزي و فائو انجام وظيفه نمود. از سال 1340 به بعد با اعزام كارآموزان ايراني به مراكز تحقيقات بين المللي، پايه محكمي براي انجام تحقيقات غلات گذاشته شد و با مراجعت آنان به كشور و استقرار آنها در ايستگاه هاي تحقيقاتي مناطق مختلف كشور حاصل كار پربارتر گرديد.


    در حال حاضر بخش تحقيقات غلات مسئوليت مديريت، برنامه ريزي، اجرا و نظارت بر پژوهش هاي به نژادي، به زراعي، بيماري ها و كيفيت غلات (گندم نان، گندم دوروم، جو، تريتيكاله و چاودار) و توليد بذور پرورشي گندم و جو آبي مورد نياز كشور را در كرج و 20 مركز تحقيقات كشاورزي و 33 ايستگاه تحقيقاتي در چهار اقليم گرم و مرطوب شمال (Zone I)، گرم و خشك جنوب (Zone II) ، معتدل (Zone III) و سرد (Zone IV) بر عهده دارد.

    حاصل93 سال تحقیق مستمر و بالنده در زمینه غلات، معرفی تعداد 141 رقم گندم نان (95 رقم پس از پیروزی انقلاب اسلامی)، 46 رقم جو ( 38 رقم پس از پیروزی انقلاب اسلامی)، 14 رقم گندم دوروم، چهار رقم تریتیکاله و  یک رقم چاودار بوده است.

    5.jpg

    تعداد ارقام معرفی شده توسط بخش تحقیقات غلات طی سال های 1402-1309

    6.1.8.0
    گروه دورانV6.1.8.0